Kijk jij altijd op tegen arbeidsvoorwaardengesprekken? Leer dan in dit artikel de skills die dat voor altijd zullen veranderen. Je bent trouwens zeker niet de enige die dit soort gesprekken lastig vindt: slechts 49 procent van de sollicitanten onderhandelt over het salaris. En dat is zonde, want nu je één of meerdere sollicitatiegesprekken succesvol hebt afgerond, zou het mooi zijn als je eindigt met een goed salaris, toch?
Daarom duiken we in dit artikel eens goed in dit onderwerp en geven we jou dé arbeidsvoorwaardengesprek tips die je nodig hebt om dit tot een succes te maken. We leren je hoe je een arbeidsvoorwaardengesprek goed kunt voorbereiden door heldere eisen te stellen en een strategie te kiezen. Daarnaast geven we je praktische tips die je tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek kunt toepassen. Lees het allemaal hieronder en je bent klaar om jezelf van een lekker salaris te verzekeren en uiteindelijk met een voldaan gevoel je contract te tekenen.
Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek?
Laten we beginnen bij het begin, want wat is een arbeidsvoorwaardengesprek precies? Eigenlijk verklapt de term het al: een gesprek waarin je de voorwaarden voor jouw arbeidstermijn bespreekt met je werkgever. De belangrijkste voorwaarde daarbij is het salaris, daarom wordt het arbeidsvoorwaardengesprek ook wel salarisonderhandeling genoemd. Dit dekt echter niet helemaal de lading, want jouw secundaire arbeidsvoorwaarden (niet geheel onbelangrijk) komen ook in het gesprek aan de orde. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het aantal uren dat je gaat werken, reiskostenvergoeding en een auto van de zaak.
Al deze secundaire arbeidsvoorwaarden worden (voor zover relevant) in het arbeidsvoorwaardengesprek besproken. Jouw werkgever heeft hierbij bepaalde wensen en eisen en jij op jouw beurt natuurlijk ook. Door het gesprek aan te gaan en jullie uitgangspunten met elkaar te delen, is het de bedoeling dat er uiteindelijk een akkoord bereikt wordt en jullie na het arbeidsvoorwaardengesprek een contract tekenen. Des te belangrijker dus om je goed voor te bereiden en het gesprek zo te voeren dat het voor jou het voordeligst uitvalt. Hoe je dat doet, lees je hieronder.
Wat ben jij waard?
Een succesvol arbeidsvoorwaardengesprek begint bij jezelf: wat wil je uit de (salaris)onderhandeling halen voordat jij je contract gaat tekenen en wat is realistisch? Als je daar een duidelijk beeld van hebt kom je zelfverzekerder over, weet je waar je over praat en voorkom je verwarring.
Tweeduizend euro te hoog inzetten tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek gaat niet echt werken. Hierdoor zal je gesprekspartner (lees: werkgever) je ook niet bepaald serieus nemen. Begin dus met onderzoeken wat jij ‘waard’ bent: wat is een reëel salaris voor de functie die jij gaat uitoefenen en gezien jouw achtergrond? Je werkervaring, opleiding, leeftijd en andere factoren zijn hier uiteraard van belang. Snel een indicatie krijgen? Hier kun je met een aantal gegevens een snelle salaris-check doen. En natuurlijk kun je altijd vergelijken met collega’s en vrienden. Zolang ze maar ongeveer op hetzelfde punt in hun carrière staan.
Wat wil je in de (salaris)onderhandeling bereiken?
Als je een helder beeld hebt van wat gangbaar is, is het tijd om te bepalen waar jij op inzet tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek. Dus, bedenk wat jij precies aan secundaire arbeidsvoorwaarden wilt. Is een auto van de zaak voor jou onmisbaar of heb jij de behoefte om verder opgeleid te worden (op kosten van de baas)? Wees reëel, maar schroom vooral niet om bepaalde wensen wat betreft de secundaire arbeidsvoorwaarden kenbaar te maken en hiervoor te gaan staan. Iemand die zich stilhoudt tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek en alles maar neemt zoals het is, zal waarschijnlijk ook veel lager uitkomen dan gehoopt en minder blij zijn met de overeengekomen secundaire arbeidsvoorwaarden.
Wat betreft de salarisonderhandeling is het verstandig een onder- en bovengrens voor je salaris te bepalen. Jouw werkgever heeft ook belangen en je kunt niet verwachten dat hij of zij zomaar met een gouden salarisvoorstel komt tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek. Het kan zijn dat je enige concessies moet doen, maar bedenk daarbij dan ook hoe ver je wilt gaan. Tip: zet in het arbeidsvoorwaardengesprek hoger in dan wat je acceptabel zou vinden, zonder daarbij te overmoedig te worden. Zo weet jouw werkgever dat er een serieuze kandidaat tegenover hem/haar zit en je niet zomaar akkoord zal gaan met een te gering salaris.
Bepaal jouw strategie
Als jij je prioriteiten helder voor ogen hebt is het tijd om je te gaan richten op het echte arbeidsvoorwaardengesprek. Waar dit begint? Bij het kiezen van een strategie. Je moet je bedenken dat je zo iemand tegenover je hebt zitten met eigen belangen en voorkeuren, en bovendien een eigen manier van onderhandelen. Het is slim om hier van tevoren bij stil te staan, zodat je hier in het gesprek op kunt inspelen.
De onderhandelingsstijl van jou en je gesprekspartner
Meestal staat in de uitnodigingsbrief vermeld met wie je het arbeidsvoorwaardengesprek gaat voeren. Wat weet je al over deze personen, en wat kun je te weten komen? Hoe meer inzicht jij hebt in de mensen die zo voor je zitten, hoe beter je hierop kunt anticiperen. Daarnaast is het natuurlijk ook goed om even stil te staan bij je eigen onderhandelingsstijl. En vervolgens te kijken wat voor stijl het beste zou werken voor het arbeidsvoorwaardengesprek dat je gaat voeren.
De inhoud van een arbeidsvoorwaardengesprek
Vervolgens komt het aan op de inhoud, want met alleen een soepele stijl kom je er niet. Uiteindelijk moet je in het arbeidsvoorwaardengesprek echt hard kunnen maken wáárom jij een bepaald salaris waard bent. Bedenk dus van tevoren argumenten en zorg ervoor dat je helder kunt uitleggen wat jouw sterke punten zijn en waarom die zo goed aansluiten bij het bedrijf waarvoor je gaat werken, en in bijzonder bij de betreffende functie.
Vind je het moeilijk om tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek zelf een salarisvoorstel te doen? Dan kun je ervoor kiezen jouw werkgever te vragen om een voorstel te doen. Een voordeel hiervan is dat je nooit minder zult verdienen dan het salaris waar je werkgever mee komt in het arbeidsvoorwaardengesprek. Het nadeel is dat je zelf niet het heft in handen neemt en dat, als het aanbod van je werkgever erg laag is, het moeilijker wordt om daar ver overheen te gaan.
Een laatste tip: houd bij een arbeidsvoorwaardengesprek ook altijd rekening met het onverwachte. Het kan zijn dat jouw werkgever jouw salarisvoorstel gelijk van tafel veegt. Dit is vervelend, maar het is belangrijk om vervolgens rustig te blijven en op een goede manier te reageren. Denk voordat je het arbeidsvoorwaardengesprek begint daarom alle mogelijke scenario’s uit. Zo voorkom je dat je overdonderd wordt en met je mond vol tanden staat.
Hoe verloopt het arbeidsvoorwaardengesprek?
De meeste gesprekken beginnen luchtig. Dat geldt ook voor het arbeidsvoorwaardengesprek. Je werkgever begint bijvoorbeeld over het weer of over de file onderweg. Ga mee in deze luchtige sfeer en begin niet gelijk de eerste seconde bloedserieus. Een ontspannen begin is uiteindelijk ook prettig voor jezelf en als je rust uitstraalt kom je alleen maar sterker over.
Durf te onderhandelen
Dan is het tijd voor de serieuze fase. Deel jouw startbod of laat je werkgever met een startbod komen. Vervolgens kan het onderhandelen beginnen. Het belangrijkste hierbij is: wees niet bang om te onderhandelen over je salaris. Het is heel normaal en hoort bij een arbeidsvoorwaardengesprek. Mits je het op een goede manier doet staat geen werkgever er van te kijken. Uit onderzoek blijkt dat vooral veel vrouwen moeite hebben met een salarisonderhandeling. Zij krijgen daardoor gemiddeld tussen de 4 en 8% minder betaald dan mannen die hetzelfde werk doen en evenveel werkervaring hebben. Laat je (ook als vrouw) dus vooral niet afremmen en durf echt te gaan staan voor het salaris dat jij waard bent.
Wees tactisch
Verder is het belangrijk om tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek jouw argumenten te verdelen, zodat je tot de eindfase iets zinnigs te zeggen hebt. Kom met een tegenbod als dat nodig is, want dit levert je over het algemeen meer salaris op. Ga daarnaast nooit direct in op het eerste aanbod van je werkgever. Ook hij/zij houdt altijd wisselgeld achter. Blijf wel rustig en laat het niet al te veel merken als je het aanbod belachelijk vindt. Natuurlijk moet jij je op jouw beurt tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek ook niet laten afleiden door de signalen die jouw werkgever afgeeft. Dat kunnen namelijk ook trucs zijn om jou een bepaalde richting in te sturen.
In de meeste gevallen zul je merken dat jouw goede voorbereiding en heldere gespreksvoering vruchten afwerpen en een mooi salaris opleveren. Mocht de werkgever tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek toch niet instemmen met jouw (tegen)bod, dan kun je proberen om tot een deal te komen. Spreek bijvoorbeeld af dat jouw salarisvoorstel wordt doorgevoerd na een half jaar goed werk te hebben afgeleverd. Bedenk je dit: jij wilt graag die baan, maar de betreffende werkgever wil jou ook. Hij of zij mag dus best wel moeite doen om jou binnen te halen.
De eindfase: contract tekenen
Zijn jij en je werkgever overeengekomen en ben je tevreden met het salaris dat het arbeidsvoorwaardengesprek heeft opgeleverd? Gefeliciteerd. Alle gemaakte afspraken zullen nu door de werkgever in de arbeidsovereenkomst worden gezet en die kun je vaak al snel verwachten. Tip: lees de overeenkomst goed door en laat het contract door iemand anders bekijken. Zo voorkom je dat al de energie die je in het arbeidsvoorwaardengesprek hebt gestoken voor niks is geweest.
Ziet alles er goed uit? Dan is het eindelijk tijd om het contract te tekenen. Als het goed is kun je nu echt met een voldaan gevoel je handtekening zetten onder de arbeidsovereenkomst. Is dat niet de beste start voor een leuke tijd bij een nieuw bedrijf?