Je eerste sollicitatiegesprek was een succes en ook het eventuele tweede gesprek en alle cases en opdrachten die volgden heb je glansrijk doorstaan. Dan wacht je nog één ding voordat je straks je contract tekent: het arbeidsvoorwaardengesprek. Spannend misschien, want dit is hét moment om te onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden. Iets wat je waarschijnlijk niet dagelijks doet. Je kunt daarom vast wel wat info over dit onderwerp gebruiken, en die hebben wij voor je verzameld. Lees mee als je meer wilt weten over onder meer het verloop en de voorbereiding van een arbeidsvoorwaardengesprek. Ook geven we tips waarmee jouw gesprek sowieso een succes wordt.
Wat is een arbeidsvoorwaardengesprek?
De naam verklapt al een heleboel: een arbeidsvoorwaardengesprek is het gesprek waarin je de arbeidsvoorwaarden bespreekt met je nieuwe werkgever. Omdat de belangrijkste voorwaarde vaak het salaris is, wordt dit gesprek ook wel een salarisonderhandeling genoemd. Toch is het salaris slechts een van de vele voorwaarden die aan bod komen. Er zijn genoeg andere onderwerpen om over te onderhandelen tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek, van werktijden tot vakantiedagen en van scholing tot een auto van de zaak. Zie dit gesprek dus als hét moment waarop je samen met je baas de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden vaststelt waaronder je gaat werken. De afspraken die jullie maken worden uiteindelijk vastgelegd in je contract.
Hoe gaat een arbeidsvoorwaardengesprek?
Als je voor het eerst een arbeidsvoorwaardengesprek gaat voeren, weet je misschien niet goed wat je van dit gesprek kunt verwachten. Bij wie ligt bijvoorbeeld het initiatief en op welk punt in het gesprek kom je met voorstellen? Voor je zelfvertrouwen en een optimale voorbereiding van het arbeidsvoorwaardengesprek, is het wel zo handig dat je weet hoe zo’n gesprek ongeveer verloopt. Let op dat in de praktijk elk gesprek natuurlijk anders gaat, maar over het algemeen kun je de volgende opbouw verwachten:
- Het arbeidsvoorwaardengesprek begint vrijwel altijd met een luchtig praatje. In plaats van meteen je eisen op tafel te leggen, breek je eerst het ijs.
- Wanneer het moment daar is maak je je startbod duidelijk. Let hierbij goed op de reactie van je gesprekspartner.
- Het kan ook dat je werkgever als eerste met een aanbod komt. Denk hier rustig over na en doe gerust een tegenbod. Bijvoorbeeld het startbod dat je in gedachten had.
- Onderbouw je startbod met argumenten. Het is daarom belangrijk dat je al tijdens het voorbereiden van je arbeidsvoorwaardengesprek argumenten verzamelt.
- De kans is groot dat je werkgever nu met een tegenvoorstel komt. Hoor dit rustig aan, ook als je het een teleurstellend voorstel vindt.
- Vervolgens onderhandelen jullie over alle punten die jullie willen bespreken. Dit kan lang duren, dus houd het gesprek en je hoofd zo helder mogelijk door de punten één voor één af te gaan. Het is slim om aantekeningen te maken.
- Vind je het aanbod van de werkgever niet acceptabel? Laat dan op een gegeven moment weten dat je het gevoel hebt dat jullie er niet uitkomen. Wanneer je aanstalten maakt om weg te gaan, laat je gesprekspartner vaak weten welke onderhandelingsruimte er eventueel nog is. Soms heeft je werkgever tijd nodig om iets voor je te kunnen regelen. In dat geval ronden jullie het arbeidsvoorwaardengesprek op een ander moment af. Zo niet, dan is het je goed recht om ‘nee’ te zeggen en je terug te trekken. Neem natuurlijk wel altijd zo beleefd mogelijk afscheid.
- Vaak gaan de onderhandelingen gelukkig goed en komen jullie tot een overeenstemming. Herhaal in dat geval alle afspraken nog een keer om te checken of jullie echt op één lijn zitten. De afspraken komen uiteindelijk in het contract te staan dat je op een later moment tekent.
Voorbereiden op het arbeidsvoorwaardengesprek
Een goede voorbereiding is het halve werk, ook bij een arbeidsvoorwaardengesprek. Zo sta je straks niet met je mond vol tanden wanneer je werkgever je vraagt waarom je een bepaald salaris voorstelt. Je hebt met een goede voorbereiding juist sterke argumenten klaar waarmee je duidelijk maakt waarom je dat bedrag dubbel en dwars waard bent. En zo zijn er nog een paar zaken die je kunt voorbereiden om van je arbeidsvoorwaardengesprek een succes te maken. We zetten de belangrijkste voor je op een rij.
1. Bepaal wat je waard bent
Om het maximale uit het arbeidsvoorwaardengesprek te halen, is het belangrijk dat je weet wat realistisch is om te vragen. Het is de kunst om niet te hoog, maar ook zeker niet te laag in te zetten. Onderzoek daarom voordat je het gesprek ingaat wat je waard bent. Dat kan bijvoorbeeld met een snelle online salarischeck. Of klop aan bij je netwerk van collega’s, vrienden, kennissen en familieleden die ervaring hebben in een soortgelijke functie. Je kunt ook salarisindicaties in vacatures voor vergelijkbare banen checken. Als je gaat vergelijken is het belangrijk dat je rekening houdt met zaken als leeftijd, opleiding en werkervaring.
2. Wat vind je belangrijk?
Tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek verdienen de secundaire arbeidsvoorwaarden net zoveel aandacht als het salaris. Bedenk vooraf daarom goed wat je belangrijk vindt en op welke arbeidsvoorwaarden je wilt inzetten. Is voor jou een auto van de zaak bijvoorbeeld een must of volg je liever een opleiding op kosten van de werkgever?
3. Bereid argumenten voor
Leuk dat je extra vakantiedagen wilt, maar waarom verdien je die eigenlijk? Om ervoor te zorgen dat je werkgever akkoord gaat met je wensen, is het goed om wat argumenten voor te bereiden. Bedenk bijvoorbeeld wat je sterke kanten zijn en waarom je zo waardevol bent voor de organisatie. Zo kun je tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek goed onderbouwen waarom je het salaris en de secundaire arbeidsvoorwaarden waard bent.
4. Verdiep je in je gesprekspartner(s)
Als je weet met wie je om de tafel zit is het makkelijker om je gesprekspartner te beïnvloeden. Zoek daarom uit wie er aanwezig zijn voordat het arbeidsvoorwaardengesprek begint. Vaak staat dit in de uitnodigingsbrief vermeld. Onderhandelen met je (potentiële) baas is bijvoorbeeld heel anders dan met een HR-medewerker. Ook kun je aan de hand van deze info een inschatting maken van hun onderhandelingsstijl en je eigen tactiek daar eventueel op aanpassen. Over onderhandelingsstijl gesproken … Sta ook stil bij de tactiek die je zelf wilt toepassen. Ga je bijvoorbeeld competitief de strijd aan, ben je inschikkelijk of ben je tevreden met een compromis?
5 tips voor een succesvol arbeidsvoorwaardengesprek
Als je alles uit het arbeidsvoorwaardengesprek wilt halen is het niet alleen belangrijk dat je je goed voorbereidt, maar ook dat je tijdens het gesprek op je scherpst bent. Tips nodig? Die hebben we voor je.
1. Neem je tijd
Ga nooit akkoord met het eerste bod van je gesprekspartner als je het maximale uit het arbeidsvoorwaardengesprek wilt halen. Neem rustig de tijd om goed na te denken over je reactie en een tegenbod. Onthoud dat je werkgever nooit meteen alle troeven op tafel legt, dus er is altijd ruimte voor onderhandeling. Je hoeft ook zeker niet meteen na afloop van het gesprek te tekenen. Slaap er gerust een nachtje over, zodat je zeker weet dat je tevreden bent met de voorwaarden.
2. Zet secundaire arbeidsvoorwaarden in als wisselgeld
Er is vaak wel ruimte om over het salaris te onderhandelen, ook wanneer de werkgever in eerste instantie aangeeft van niet. Soms is de mogelijkheid er echter echt niet of ben je niet tevreden met het aanbod. Begin in dat geval over je secundaire arbeidsvoorwaarden. Extra vakantiedagen of een reiskostenvergoeding kunnen het verschil misschien compenseren.
3. Neem de regie
Wist je dat je de sterkste onderhandelingspositie hebt als je als eerste met een voorstel komt? Wanneer de werkgever het openingsbod doet is het namelijk lastig om dat omhoog te praten. Zet hoog in om uiteindelijk het maximale salaris uit het vuur te slepen. Blijf natuurlijk wel realistisch, want anders neemt je gesprekspartner je niet serieus.
4. Laat je niet uit het veld slaan
Werpt je werkgever je een verbaasde blik toe wanneer je een voorstel doet? Of denk je zelfs een minzaam lachje te zien tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek? Dit kunnen trucs zijn om je te intimideren. Laat je niet uit het veld slaan, maar focus op je doel en onthoud dat je dat meer dan waard bent.
5. Houd de sfeer goed
Natuurlijk kom je tijdens een arbeidsvoorwaardengesprek voor jezelf op en is het helemaal niet gek dat je niet zomaar overal mee akkoord gaat. Maar het is wel belangrijk dat je de sfeer goed houdt, anders begint jullie samenwerking slecht. Blijf daarom rustig, professioneel en toon begrip voor of in ieder geval interesse in het standpunt van de ander. Zo start je jouw nieuwe baan straks niet alleen met een mooi salaris, maar kun je ook nog gewoon door één deur met je leidinggevende of het HR-personeel.