Dus jij bent uitgenodigd op sollicitatiegesprek? Dan hebben je cv en sollicitatiebrief in ieder geval indruk gemaakt, maar nu moet je dat gesprek nog doorkomen. Spannend! Gelukkig kom je met een goede voorbereiding een heel eind. Plan het gesprek bijvoorbeeld op een woensdagmiddag (dan schijn je de meeste kans op een baan te hebben) en vooral niet op een maandag of donderdag (dat zijn de minst succesvolle dagen) (bron: recruiter.co.uk). Of neem onze sollicitatiegesprek tips door, als je niet blind op statistieken vertrouwt. We geven suggesties voor goede vragen tijdens je sollicitatie, leggen uit hoe je het sollicitatiegesprek kunt voorbereiden, komen met kledingadvies voor je sollicitatiegesprek en meer.
Soorten sollicitatiegesprekken
Voordat je straks onze tips doorneemt, is het goed om te weten dat er verschillende soorten sollicitatiegesprekken zijn. Elk type gesprek vraagt namelijk om een ander soort voorbereiding. Vindt jouw gesprek online plaats? Lees dan ook onze specifieke tips voor online solliciteren.
Eerste sollicitatiegesprek: het kennismakingsgesprek
Het eerste sollicitatiegesprek kun je zien als kennismaking tussen jou en de werkgever. Dit gesprek wordt daarom ook wel kennismakingsgesprek of oriënterend gesprek genoemd. Tijdens dit gesprek probeert de werkgever een beeld te krijgen van wie jij bent, wat je kunt en of je bij de organisatie past. Pas je in het plaatje dat de werkgever heeft geschetst? Andersom geeft het kennismakingsgesprek jou de mogelijkheid om te ontdekken of de functie en de organisatie daadwerkelijk iets zijn voor jou. Ook kun je de sfeer proeven en vragen stellen.
Het kan zijn dat het eerste sollicitatiegesprek ook meteen het laatste gesprek is. Dat is afhankelijk van de werkgever en het niveau van de functie. Het is bijvoorbeeld begrijpelijk dat een werkgever een potentiële manager eerst een paar keer wil spreken voordat hij een beslissing maakt, terwijl het vaak na één gesprek al duidelijk is of iemand geschikt is om als vakkenvuller aan de slag te gaan. Meestal weet je van te voren al uit hoeveel rondes het sollicitatieproces bestaat.
Tweede sollicitatiegesprek: de diepte in
Mag je op tweede gesprek komen? Gefeliciteerd! Je bent nu nog over met een kleine groep kandidaten, dus die baan komt steeds dichterbij. Dit gesprek vindt meestal plaats met een andere gesprekspartner, vaak iemand die inhoudelijk meer over de functie weet. Denk aan de manager of een directe collega. Tijdens het tweede sollicitatiegesprek zijn de vragen gerichter en ga je dieper in op zowel de functie en werkzaamheden als je motivatie, ervaring en vaardigheden. Ook heb je weer de mogelijkheid om vragen te stellen en is het tweede gesprek een gebruikelijk moment om het over het salaris en de secundaire arbeidsvoorwaarden te hebben. Zorg er dus voor dat je hier van te voren goed over hebt nagedacht en dat je weet met welk salaris je tevreden bent.
Assessment bij de sollicitatie
Heb jij een assessment bij je sollicitatie? Dit onderzoek is steeds gebruikelijker en vindt meestal voor of tijdens het tweede sollicitatiegesprek plaats. Aan de hand van opdrachten en tests wil de werkgever zien of je daadwerkelijk over de juiste kennis, vaardigheden en eigenschappen voor de functie beschikt. Een assessment is behoorlijk uitgebreid en bestaat uit verschillende tests, vragenlijsten, interviews en rollenspellen en neemt daarom al gauw een hele dag in beslag. De werkgever kan er ook voor kiezen om je slechts één of enkele opdrachten of tests te laten maken, al is er dan officieel geen sprake van een assessment. De resultaten worden tijdens het tweede gesprek of achteraf (telefonisch) met je besproken.
Derde sollicitatiegesprek
Het derde sollicitatiegesprek is geen standaard onderdeel van elke sollicitatieprocedure, maar komt weleens voor als de werkgever nog nét iets meer over je wilt weten, bijvoorbeeld omdat er nog twee even sterke kandidaten in de race zijn. Ook voor hogere (leidinggevende) functies is een derde (of zelfs vierde of vijfde) gesprek niet ongebruikelijk. Het derde sollicitatiegesprek kan ook een verkapt arbeidsvoorwaardengesprek zijn. Tijdens dit gesprek heb je de mogelijkheid om te onderhandelen over het salaris en de secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is nog een hele kunst om hier het maximale uit te halen, dus lees ook onze tips voor een succesvol arbeidsvoorwaardengesprek.
Je sollicitatiegesprek voorbereiden
Een goede voorbereiding… Juist, is het halve werk. Dat geldt zeker voor je sollicitatiegesprek, want je wilt op zo’n moment niet voor (grote) verrassingen komen te staan. Bovendien kom je met een goede voorbereiding geïnteresseerd en zelfverzekerder over. Maar hoe doe je dat, je sollicitatiegesprek voorbereiden? Hieronder vind je zes dingen die je niet mag vergeten tijdens de voorbereiding.
Online voorbereiding
Er is tegenwoordig veel info over het bedrijf en je gesprekspartner op internet te vinden, dus maak daar slim gebruik van. Bekijk niet alleen de website, maar ook de social media van de organisatie en de LinkedIn-pagina van je gesprekspartner. Vergeet ook niet om de vacature nog een keer goed door te nemen. Hoe beter voorbereid je overkomt, hoe meer indruk je maakt. Bovendien kun je met deze info alvast één vraag beantwoorden die sowieso gesteld gaat worden: ‘Waarom wil je deze baan bij ons bedrijf?’.
Voorbereiden op sollicitatievragen
Je weet natuurlijk dat je vragen krijgt tijdens het sollicitatiegesprek, je weet alleen niet welke. Dat betekent echter niet dat je je hier niet op kunt voorbereiden. Oefen bijvoorbeeld met een paar standaard sollicitatievragen. Onze lijst met de meest gestelde sollicitatievragen is handig om daarvoor te gebruiken.
Zelf sollicitatievragen voorbereiden
Ook zelf vragen stellen is een vast onderdeel van het sollicitatiegesprek. Werkgevers en recruiters stellen die vraag niet alleen om jou de mogelijkheid te geven om meer te weten te komen over de functie of organisatie, maar ook om te kijken of jij je wel goed hebt voorbereid. Antwoord daarom nooit meteen met ‘nee’, maar zorg ervoor dat je een lijstje met vragen hebt gemaakt. Bekijk hier welke vragen je kunt stellen tijdens je sollicitatie.
Bereid een introductie voor
Waarschijnlijk krijg je aan het begin van het sollicitatiegesprek de vraag om jezelf kort voor te stellen. Het gaat daarbij echt om wie jij bent, dus het verhaal achter je cv. Lijkt misschien makkelijk, maar dat kan in de praktijk tegenvallen, bijvoorbeeld vanwege de spanning. Wat wil je echt over jezelf kwijt? Welke interesses wil je noemen? Bereid thuis alvast een korte introductie voor, dan gaat het gesprek in ieder geval soepel van start.
Plan de route
Tijdens de voorbereiding moet je ook aan praktische zaken denken, zoals de route naar het sollicitatiegesprek. Bedenk welk vervoersmiddel je kiest en zoek uit hoe lang de reis van jouw huis naar de bestemming is. Zijn er omleidingen? Staat er vaak file op die weg? Vertrek, ook als alles er rustig uit lijkt te zien onderweg, het liefst een half uur te vroeg dan precies op tijd, want je weet nooit wat je tegenkomt. Door je goed voor te bereiden en (te) vroeg te vertrekken hoef je onderweg niet meer te stressen en ben je op tijd voor het gesprek.
Leg je kleding klaar
Nog zoiets praktisch: de sollicitatiekleding. Denk minstens een dag van te voren na over wat je wilt dragen en pas de outfit alvast. Zo kom je er niet op het laatste moment achter dat er een vlek op je jasje zit of dat die nette broek niet meer past. Tips voor een geschikte sollicitatiegesprek outfit vind je hier.
De 10 meest gestelde sollicitatievragen
Je weet natuurlijk nooit zeker welke vragen er straks tijdens het gesprek op jou worden afgevuurd, maar de kans is groot dat er in ieder geval een paar uit onderstaand lijstje tussen zitten. Voorbereiden dus, die 10 meest gestelde sollicitatievragen. Komen ze, mét antwoorden:
- Wie ben je? Vertel eens iets over jezelf.
Vertel een kort, persoonlijk verhaal over jezelf waarin jouw achtergrond en interesses aan bod komen. Verwerk eventueel ook relevante competenties in je verhaal. - Wat zijn je sterke punten?
Dit kunnen vaardigheden zijn, maar ook (karakter)eigenschappen. Noem het liefst
punten die aansluiten op de functie. - Wat zijn je zwakke punten?
Het noemen van zwakke punten wordt niet als zwak gezien. Blijf wel positief en laat zien dat je aan deze punten werkt (of van plan bent om dit te doen). - Waarom wil je bij dit bedrijf werken?
Zoek naar iets wat jij en het bedrijf gemeen hebben. Dit hoef je niet al te letterlijk te nemen. Heerst er bijvoorbeeld een dynamische, jonge bedrijfscultuur? Geef dan aan dat jij daar als enthousiaste starter goed binnen past. - Wat weet je al over dit bedrijf?
Laat met je antwoord vooral blijken dat je je goed in de organisatie hebt verdiept. Natuurlijk is het logisch dat je niet alles weet, dus je kunt (later) ook gerust vragen over het bedrijf stellen. - Waarom solliciteer je op deze functie? Wat spreekt je aan?
Motiveer waarom jij in deze rol op je plaats bent. Dat kan vanuit je werkervaring, maar maak je antwoord ook persoonlijk. Veel werkgevers en recruiters vinden enthousiasme heel belangrijk. - Waarom moeten we juist voor jou kiezen? Wat maakt jou geschikt?
Noem een paar van je sterke punten die jou uniek maken en nodig zijn om de functie succesvol uit te voeren. Of leg aan de hand van behaalde successen bij een vorige werkgever uit dat je ook voor dit bedrijf van waarde kunt zijn. - Wat zijn (of waren) je verantwoordelijkheden in je huidige (of vorige) functie?
Vertel kort wat je huidige verantwoordelijkheden zijn. Verbind deze waar mogelijk met de functie-eisen uit de vacature. - Waarom wil je weg bij je huidige werkgever?
Antwoord zo eerlijk mogelijk, maar zonder je negatief uit te laten over je huidige werkgever. - Heb je nog vragen?
Natuurlijk heb je nog vragen, die heb je zelfs al van tevoren goed voorbereid. Hieronder vind je de nodige inspiratie.
Zelf vragen stellen tijdens je sollicitatie
Heb je de vragen van de werkgever beantwoord? Dan is het nu tijd om zelf vragen te stellen tijdens het sollicitatiegesprek. Zo kom je niet alleen meer te weten over de organisatie en de functie, maar laat je ook zien dat je echt geïnteresseerd bent en je je goed hebt voorbereid. Hoewel slechte vragen eigenlijk niet bestaan, is het niet slim om vragen te stellen waarop je het antwoord al had kunnen weten. Doe dus goed je research. Inspiratie nodig? Deze vragen kun je stellen tijdens je sollicitatiegesprek:
- Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?
- Wat wordt er van mij verwacht in de eerste maanden?
- Wat zou mij succesvol maken in deze baan?
- Zijn er doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf?
- Hoe ziet het team eruit?
- Is er ruimte om de baan deels zelf in te vullen?
- Hoe is de werksfeer?
- Hoe verloopt de sollicitatieprocedure vanaf hier?
Ken je sterke en zwakke punten voor je sollicitatie
Ze komen ongetwijfeld ter sprake tijdens je sollicitatiegesprek: je sterke en zwakke punten. Het is daarom slim om hier van te voren alvast over na te denken. Wat zijn jouw positieve eigenschappen en hoe komen die van pas voor de baan waarop je solliciteert? En wat zijn jouw slechte eigenschappen en hoe kun je daar eventueel aan werken? Vind je het lastig om deze punten te noemen? De onderstaande lijstjes kunnen je helpen.
Sterke punten
Noem sterke punten bij je sollicitatie die goed laten zien waarom jij geschikt bent voor de functie waarop je solliciteert. Er zijn een aantal goede eigenschappen waar vrijwel elke werkgever blij van wordt, zoals positief, sociaal en geduldig zijn.
Naast deze punten, die vrij algemeen zijn, zijn er natuurlijk nog veel meer positieve eigenschappen die je kunt noemen. Zorg ervoor dat je er in ieder geval drie kunt noemen als daar in het gesprek om wordt gevraagd. Ter inspiratie:
- Goede luisteraar
- Betrouwbaar
- Goed ‘nee’ zeggen wanneer nodig
- Je zit vol nieuwe ideeën
- Energiek
- Niet bang om initiatief te nemen
- Je kunt tegen kritiek
- Goede planner
- Samenwerken
- Nauwkeurig werken
Welke sterke punten je ook kiest, zorg ervoor dat je altijd voorbeelden klaar hebt waaruit blijkt dat je deze eigenschappen bezit. Meer weten? Lees hier meer over sterke en zwakke punten.
Zwakke punten
Zwakke punten benoemen op je sollicitatiegesprek kan lastig zijn, omdat je jezelf natuurlijk zo goed mogelijk wilt presenteren. Werkgevers weten echter dat niemand perfect is en waarderen jouw (kritische) zelfinzicht juist. Tip: Noem daarom tijdens je sollicitatiegesprek zwakke punten waar je nog aan kunt werken, dan houd je het toch positief.
- Chaotisch
- Ongeduldig
- Teruggetrokken
- Onzekerheid
- Geen goede planner
- Te direct
- Snel afgeleid
- Controlfreak
- Je doet voordat je denkt
- Te kritisch
Je kunt ook eens aan een goede vriend of je partner vragen wat jouw verbeterpunten zijn. Dit kan voor nieuwe inzichten zorgen die je tijdens het sollicitatiegesprek kunt gebruiken. Of lees hier onze artikel meer over sterke en zwakke punten.
Wat draag je naar een sollicitatiegesprek?
Een sollicitatiegesprek voorbereiden is hard werken. Net als je denkt dat je er klaar voor bent, slaat de twijfel toe over je sollicitatie outfit. Je wilt niet overdressed aankomen, maar zeker ook niet te casual. Kortom: wat moet je aan? Een kort kledingadvies voor je sollicitatiegesprek.
De meeste werkgevers vinden het belangrijk dat je iets draagt dat past bij de bedrijfscultuur. Verdiep je daar dus in. Bekijk online, bijvoorbeeld op social media, wat de dresscode binnen het bedrijf is en pas je sollicitatiekleding daarop aan. Zo kun je bij een hip marketingbureau prima aankomen in een casual outfit met mooie sneakers, terwijl banken en advocatenkantoren je liever in een formeel (mantel)pak zien verschijnen. Het kan nooit kwaad om nét iets netter gekleed te gaan dan gebruikelijk is bij het bedrijf. Zo laat je zien dat je je best hebt gedaan en de sollicitatie serieus neemt.
Zorg er in ieder geval voor dat je er verzorgd uitziet. Want hoe geschikt je sollicitatie outfit misschien ook is, een vlek of kreukels verpesten alles. Zorg daarom voor schone, geknipte nagels, een goed zittend kapsel en nette schoenen. Wees terughoudend met accessoires en make-up. Grote sieraden kunnen storend zijn en met een dikke laag make-up zie je er al snel uit alsof je naar een feestje gaat. Niet representatief. Ook (sterke) parfum kan afleiden. Houd je sollicitatiekleding en -accessoires liever netjes en basic, dan kom je in ieder geval professioneel over.
Twijfel je nog steeds over je kleding voor het sollicitatiegesprek? Eigenlijk verwachten alleen traditionele bedrijven vandaag de dag nog dat je formeel gekleed op gesprek komt, dus met een semi-formele outfit zit je meestal wel goed. Denk aan een mooi overhemd en donkere jeans voor mannen, en een (spijker)broek met daarop een blouse en een jasje voor vrouwen. En paar nette schoenen eronder en gaan.
10 tips voor je sollicitatiegesprek
Je hebt goede sollicitatievragen voorbereid, je sollicitatie outfit ligt klaar en je kunt de route naar het gesprek inmiddels dromen, maar toch ben je er nog niet helemaal gerust op. Hoe maak je straks bijvoorbeeld een goede eerste indruk? Om af te sluiten daarom 10 tips voor je sollicitatiegesprek in de vorm van do’s en don’ts.
Do’s:
- Geef een stevige hand (zodra dat weer mag) en stel jezelf netjes voor.
- Let op je houding. Door rechtop te zitten kom je zelfverzekerder over.
- Kijk je gesprekspartner aan en glimlach. Wel zo sympathiek.
- Maak aantekeningen. Zo kom je extra geïnteresseerd over en kun je thuis de belangrijke punten nog eens teruglezen. Maar overdrijf niet. Je gesprekspartner verdient meer aandacht dan je notitieboek.
- Zet je telefoon uit. Zet ’m ook niet op trilstand, want alle geluiden zijn storend tijdens een sollicitatiegesprek.
Don’ts:
- Meteen gaan zitten. Wacht tot je gesprekspartner zelf zit of aangeeft dat je plaats mag nemen.
- Te korte antwoorden geven. Aan alleen ‘ja’ of ‘nee’ heeft je gesprekspartner weinig. Probeer je antwoord altijd uit te leggen of met voorbeelden te komen.
- Onwaarheden vertellen. Maak dingen niet (veel) mooier dan ze zijn, want uiteindelijk val je toch wel door de mand. Niet professioneel.
- Je gesprekspartner onderbreken. Goed luisteren is bij een sollicitatiegesprek net zo belangrijk als zelf praten.
- Snel over het salaris beginnen. Wacht hier liever mee tot het tweede sollicitatiegesprek, tenzij de procedure uit slechts één ronde bestaat.
Wees niet bang dat je al deze punten moet onthouden, want waarschijnlijk doe je veel van deze dingen al vanzelf. Bedenk welke punten (een stuk of 2, 3) aandacht verdienen en focus je daarop. Dan komt het met dat sollicitatiegesprek wel goed.