Jij hebt binnenkort een beoordelingsgesprek op de agenda staan, maar hebt geen idee wat je kunt verwachten. Geen zorgen, want in dit artikel leggen we je haarfijn uit hoe zo’n gesprek in z’n werk gaat. Een beoordelingsgesprek kan best spannend zijn, maar als je goed voorbereid bent is de kans groot dat het voor zowel jouzelf als je werkgever een prettig gesprek wordt. Want een beoordelingsgesprek is er niet alleen voor de werkgever om jou te beoordelen, maar ook voor jou om aan te geven wat je wilt in je baan. Lees dus gauw verder, want na het lezen van dit artikel kun jij ieder beoordelingsgesprek aan.
Wat is een beoordelingsgesprek of evaluatiegesprek?
Beoordelingsgesprek, jaargesprek, evaluatiegesprek: allemaal termen die je vast wel eens voorbij hebt horen komen op werk. Maar wat betekenen deze woorden nou eigenlijk, en wat is het verschil? De termen beoordelingsgesprek, jaargesprek en evaluatiegesprek hebben allemaal dezelfde betekenis. Het zijn namelijk allemaal benamingen voor een gesprek dat jouw leidinggevende met je voert als reflectie op de afgelopen periode. Uiteraard komen hierbij jouw prestaties aan bod, maar ook je functioneren en je omgang met collega’s worden besproken. Uiteindelijk kan een beoordelingsgesprek je salaris beïnvloeden. Als je leidinggevende tevreden met je is, kan dit namelijk leiden tot een salarisverhoging. Ook krijg je de kans om aan te geven hoe jij je voelt op werk tijdens je evaluatiegesprek. Zo wil jouw leidinggevende graag weten of jij tevreden bent met je baan en waar je wilt groeien.
Hoe kun je een beoordelingsgesprek voorbereiden?
Een goede voorbereiding is het halve werk, en dat geldt zeker voor een beoordelingsgesprek. Hoewel je leidinggevende de leiding neemt tijdens zo’n gesprek, kun je voor jezelf alvast voorbereiden wat je wilt zeggen en vragen tijdens een evaluatiegesprek.
- Begin het voorbereiden van je beoordelingsgesprek door de agenda goed door te nemen. Daar staan namelijk alle punten in die zullen worden besproken en stuurt je werkgever je vaak ruim van tevoren al door. Je kunt voor jezelf ook een agenda maken, met daarin alle punten die jij graag wilt bespreken. Soms stuurt je leidinggevende van tevoren een document of formulier om in te vullen, met daarin vragen over hoe jij vindt dat je de afgelopen periode hebt gepresteerd. Zo’n document of agenda is hartstikke handig, want dan weet je al precies wat er besproken zal worden en kom je niet zo gauw met een mond vol tanden te staan.
- Bedenk van tevoren hoe de afgelopen periode is gegaan. Hoe vind jij dat je hebt gepresteerd? Wat waren je hoogtepunten en waar had je juist moeite mee? Wees realistisch, maar bedenk ook hoe je van je fouten hebt geleerd of probleemoplossend hebt gewerkt. Stel ook je doelen vast en bereid je voor op een compromis. Onthoud hier wel wat jij waard bent en don’t undersell yourself.
- Neem je vorige beoordelingen goed door (tenzij dit je eerste beoordelingsgesprek is). Bedenk voor jezelf waarin je bent verbeterd en wat er is veranderd. Wat waren vragen die toen gesteld werden en wat zijn dingen die je toen niet hebt kunnen vragen of zeggen?
- Ben jij van plan te vragen om een loonsverhoging? Bedenk je van tevoren alvast wat je gaat zeggen en wat jouw minimumbedrag is. Lees voor tips ook ons artikel over loonsverhoging.
Als werknemer heb je het recht om je goed op een beoordelingsgesprek, evaluatiegesprek of jaargesprek voor te bereiden. Vraag daarom gerust om een agenda en zorg ervoor dat het gesprek wordt ingepland op een tijdstip dat voor jou uitkomt, zodat je niet opeens morgen snel even tussendoor een beoordelingsgesprek hebt.
Hoe ziet een beoordelingsgesprek eruit?
Ieder gesprek is anders, maar de opbouw van een beoordelingsgesprek ziet er vaak ongeveer hetzelfde uit. De agenda is een goede leidraad die je vertelt in welke volgorde de onderwerpen besproken worden. Over het algemeen ziet een beoordelingsgesprek er als volgt uit:
- De inleiding. Je werkgever benoemt wat hij of zij wilt bespreken en bereiken met het gesprek. De agenda wordt doorgenomen of samengevat.
- De punten op de agenda worden in detail besproken. Dit is de kern van het gesprek. Je prestaties, functioneren en zwakke punten worden besproken en jij hebt de kans uitleg te geven of vragen te stellen.
- Tijd voor jouw reactie. Je werkgever heeft uitgebreid zijn of haar mening gegeven over jouw werk en jij hebt nu de kans hierop te reageren. Misschien vind je dat je te streng bent beoordeeld of ben je juist heel blij met de positieve feedback. Dat is dan een goede overgang naar jouw wensen, zoals een salarisverhoging.
- Afspraken. Jij en je leidinggevende maken samen afspraken voor de komende periode. Zo krijg je bijvoorbeeld doelen of is er een bepaalde actie die je moet ondernemen, maar kan jouw loonsverhoging of promotie ook een afspraak zijn.
- Afronding. Sluit een beoordelingsgesprek altijd positief af, ook als je ego een beetje gekrenkt is. Het laatste dat je wilt is dat je met een beoordelingsgesprek juist een slechte indruk achterlaat.
Tijdens een beoordelingsgesprek is het belangrijk dat je goed luistert en geïnteresseerd en gefocust overkomt. Wees eerlijk, maar niet brutaal. Je wilt je werkgever te vriend houden, dus schiet niet bij ieder puntje kritiek in de verdediging. Zie een beoordelingsgesprek als een kans om te leren en jezelf te blijven verbeteren op professioneel gebied, maar neem het niet al te persoonlijk.
Een beoordelingsgesprek: wanneer en hoe vaak vindt dat plaats?
Een beoordelingsgesprek is niet verplicht, maar de meeste werkgevers kiezen er wel voor om regelmatig een evaluatie te doen van en met hun medewerkers. Meestal heb je zo’n gesprek één keer per jaar (vandaar de term jaargesprek) maar soms besluit je werkgever om vaker een beoordelingsgesprek te voeren, zoals ieder half jaar. Tussendoor heb je vaak regelmatiger een functioneringsgesprek. Een eindejaarsgesprek krijg je – zoals de naam al zegt – aan het einde van het jaar. Een beoordelingsgesprek kan op ieder moment van het jaar plaatsvinden, maar vaak kiezen leidinggevenden een tijd die een periode overkoepelt, bijvoorbeeld 6 maanden na het begin van je contract, aan het einde van het jaar of een paar maanden voor het einde van je tijdelijk contract.
Als je langdurig of regelmatig ziek bent, kan dit invloed hebben op jouw functioneren. Een beoordelingsgesprek tijdens ziekte is niet officieel verboden, maar het is wél verboden voor jouw werkgever om jou nadelig te beoordelen vanwege deze ziekte. Doet jouw werkgever dit wel? Dan is het het beste om contact op te nemen met het juridisch loket of jouw rechtsbijstand in te schakelen.
Wat is het verschil tussen een beoordelingsgesprek en een functioneringsgesprek?
Naast een beoordelingsgesprek, evaluatiegesprek of jaargesprek krijg je als werknemer ook te maken met een ander soort gesprek: het functioneringsgesprek. Hoewel je tijdens een beoordelingsgesprek wel je mening mag geven en mag reageren op je beoordeling, ligt de focus vooral op de beoordeling die jouw werkgever velt over jou. Bij een functioneringsgesprek is er meer sprake van tweerichtingsverkeer. Tijdens dit gesprek krijg jij de kans om je werkgever te beoordelen en aan te geven waarin je wilt groeien en ontwikkelen binnen het bedrijf. Een beoordelingsgesprek is vaak gefocust op het verleden en hoe je gepresteerd hebt, terwijl je tijdens een functioneringsgesprek samen met je leidinggevende de toekomst bespreekt en afspraken maakt over hoe je kunt groeien en ontwikkelen in je functie.