Jobbird

Ontslagen worden

Ontslag krijgen: een heftige en meestal ook onverwachte situatie. Als je ontslagen wordt weet je misschien niet wat je moet doen of denken. Er is natuurlijk altijd een reden, maar die is niet in elk geval meteen duidelijk. Wanneer mag je eigenlijk ontslagen worden en wat doe je als je ontslagen wordt? Om je goed voor te bereiden, heeft Jobbird dit artikel geschreven. Hier vind je alle belangrijke informatie rondom ontslagen worden: van de opzegtermijn tot de redenen die leiden naar ontslag. Wil je alvast zoeken naar een nieuwe baan? Daar helpen wij je ook mee. Klik op de vacatureknop en neem een kijkje bij ons actuele aanbod.
 

Bekijk alle vacatures

Ontslag: kan ik zomaar ontslagen worden?

Om met de deur in huis te vallen: mag en kan je zomaar ontslagen worden? Nee. Volgens het ontslagrecht mag je werkgever je alleen ontslaan als daar een goede reden(redelijke grond) voor is. Redelijke gronden om ontslagen te worden zijn:

  • collectief ontslag of reorganisatie;
  • langdurige arbeidsongeschiktheid;
  • bereiken van AOW-leeftijd;
  • ontslag tijdens proeftijd;
  • onvoldoende functioneren;
  • onbehoorlijk gedrag.

 
Je werkgever mag je niet ontslaan op basis van godsdienst, geslacht, nationaliteit of seksuele oriëntatie. Ook ben je beschermd tegen ontslag als je zwanger of met bevallingsverlof bent. Daarnaast mag je niet ontslagen worden als je niet op zondag wilt werken. Kijk voor een volledige lijst van geldige en ongeldige redenen tot ontslag op de site van de Rijksoverheid.
 

Collectief ontslagen worden

Van collectief ontslag is sprake als er meer dan twintig werknemers in drie maanden worden ontslagen. Dat heeft meestal bedrijfseconomische redenen, zoals opgelopen schulden, een kleiner budget voor personeel of faillissement. Je werkgever moet zich bij collectief ontslag houden aan de Wet melding collectief ontslag (Wmco) en specifieke regels volgen. Zo moet je werkgever het afspiegelingsbeginsel toepassen. Die bepaalt de volgorde waarin medewerkers ontslagen worden. Houdt je werkgever zich niet aan deze regels of de wet? Dan draait de kantonrechter het ontslag terug.
 

Ontslagen worden tijdens ziekte

Een veelvoorkomende vraag: mag je ontslagen worden als je ziek bent? Tijdens ziekte geldt dat je in de eerste twee jaar niet ontslagen mag worden. Daar zijn twee uitzonderingen op. De eerste uitzondering is wanneer je niet meewerkt aan je re-integratie. Bijvoorbeeld als je weigert om passend werk te doen. De tweede uitzondering is als je ziek wordt nadat je werkgever al je ontslag indiende bij de UWV. Dan wordt je ziekte niet gezien als reden tot ontslag.

Kan je ontslagen worden als je langer dan twee jaar ziek bent? Ja, wettelijk gezien wel. Maar ook als je regelmatig ziek bent en daardoor het werk van je collega´s onder druk komt te staan. Daar hangen wel wat criteria aan die de kantonrechter moet controleren. De criteria zijn:

  • je bent regelmatig ziek, maar niet langdurig;
  • je ziekte is geen gevolg van ongezonde arbeidsomstandigheden;
  • de verwachting is dat je binnen 26 weken niet in aangepaste vorm kunt werken.

 

Ontslag nemen en daarna ziek worden

Wil je zelf ontslag nemen en verwacht je ziek te worden? Dan is het slimmer om nog een tijdje in dienst te blijven. Je hebt namelijk geen recht op een uitkering als je zelf ontslag neemt tijdens ziekte. En dat terwijl je wél loondoorbetaling zou krijgen als je gewoon in dienst blijft. Je loopt dus inkomen mis als je instemt met ontslag of zelf ontslag neemt tijdens ziekte.
 

Ontslag tijdens proeftijd

Zit je in je proeftijd? Ook dan kun je ontslagen worden. In deze situatie is je werkgever niet verplicht om een redelijke grond tot ontslag te geven en het UWV of de kantonrechter hoeven je ontslag niet te toetsen. Daarnaast geldt er geen opzegtermijn en hoeft je werkgever niet naar herplaatsingsmogelijkheden te kijken.
 

Ontslagen worden door onvoldoende functioneren

Wat bedoelen we precies met onvoldoende functioneren? Dit houdt in dat je niet voldoet aan de gestelde functie-eisen. Bijvoorbeeld: je haalt regelmatig je targets niet of hebt toch niet de juiste kennis in huis. Onvoldoende functioneren mag overigens niet het gevolg van ziekte, ongunstige arbeidsomstandigheden of een beperking zijn. Is dat uitgesloten? Dan mag je ontslagen worden.

Maar je werkgever moet de reden tot ontslag wel kunnen aantonen bij de kantonrechter. Ten eerste moet je werkgever aangeven wat je functie-eisen zijn en aan welke je niet voldoet. Daarnaast moet je voldoende kansen krijgen om je functioneren te verbeteren. Lukt dat toch niet en kan je werkgever je niet herplaatsen in een andere passende functie? Dat is voldoende grond tot uitdiensttreding. Kan je dan ook ontslagen worden met een vast contract? Ja, ook bij een vast contract is onvoldoende functioneren een redelijke grond voor ontslag.
 

Ontslag door onbehoorlijk gedrag

Je mag ook ontslagen worden wanneer je ongepast of verwijtbaar gedrag vertoont. Klinkt duidelijk, maar toch is het best lastig om te bepalen wanneer gedrag nou precies onbehoorlijk is. Dit is namelijk in veel gevallen subjectief en je werkgever bepaalt dus grotendeels wat wel en niet geaccepteerd wordt. Bedreiging, schelden, vechten of fraude plegen zijn natuurlijk onacceptabel, maar wat dacht je van te laat komen? De ene werkgever vindt drie keer te laat komen al te veel, maar de andere vindt dat helemaal niet erg, zolang je je werk maar doet.

Kan je zomaar ontslagen worden bij verwijtbaar gedrag? Dat ligt aan de situatie. Je werkgever geeft je meestal eerst een waarschuwing en stelt dat je bij herhaling wél ontslagen wordt. Je gedrag moet daarnaast duidelijk tegen de huisregels van de organisatie ingaan. Ook is je werkgever verplicht om onbehoorlijk gedrag aan te tonen met bewijs. Doe je écht iets verkeerds? Dan loop je het risico dat je op staande voet ontslagen wordt.
 

Ontslagen: wat nu?

Wat als je ontslagen wordt? Wat doe je dan? Eerst stel je vast waarom je ontslagen wordt en of je daarmee akkoord gaat. Afhankelijk van je keuze kom je in een van deze situaties terecht:

  • 1. Ontslag met wederzijds goedvinden. Dan maak je afspraken over een ontslagvergoeding in een beëindigingsovereenkomst.
  • 2. Opzegging met instemming. Dit is een eenzijdige schriftelijke opzegging van je contract. In dit geval krijg je de wettelijke transitievergoeding.
  • 3. Ben je het niet eens met je ontslag? Dan dien je een schriftelijk bezwaar in of vecht je het ontslag aan bij de kantonrechter of de Hoge Raad.

 
Welke keuze je ook maakt, je werkgever stelt altijd een opzegtermijn vast. Dan ben je nog een tijd in dienst voordat je formeel vertrekt. Je opzegtermijn is afhankelijk van je contract. Bij een vast contract ligt die rond de één tot vier maanden. Heb je een tijdelijk contract? Dan ben je uit dienst zodra je contract eindigt. Bij ontslag tijdens je proeftijd of op staande voet is er geen opzegtermijn. Je contract stopt dus meteen.

Weet je dat je ontslagen gaat worden? Dan kom je niet zomaar op straat te staan. Je krijgt namelijk een vergoeding, ook wel bekend als de transitievergoeding. Als je ontslag te wijten is aan je werkgever kun je bovenop de transitievergoeding een aanvullende vergoeding krijgen. Deze wordt door de kantonrechter toegekend. Daarnaast heb je mogelijk recht op een WW-uitkering of een bijstandsuitkering. Ben je ontslagen door ziekte? Dan kom je in de Ziektewet.

Er zijn dus genoeg redenen om ontslagen te worden, maar er zitten ook genoeg haken en ogen aan het hele proces. Daarnaast heb je altijd opties om je ontslag aan te vechten en hoef je niet bang te zijn om op straat te komen staan. Dat is het doel van het ontslagrecht: om jou als werknemer te beschermen tegen onrechtmatig handelen.
 

Overzicht ontslagen worden

Wil je nog een keer zien om welke redenen je ontslagen kunt worden? Hieronder staat een tabel.

Terecht Niet terecht
Collectief ontslag Onvoldoende bewijsstukken
Arbeidsongeschiktheid of AOW-leeftijd Godsdienst, geslacht, nationaliteit, seksuele oriëntatie
Ontslag tijdens proeftijd Zwanger of bevallingsverlof
Onvoldoende functioneren Overname van bedrijf
Onbehoorlijk gedrag Niet op zondag werken

FAQ

  • Kan je zomaar ontslagen worden?
    Nee, er moet altijd een goede reden (redelijke grond) voor zijn. Als je werkgever geen redelijke grond aantoont, is je ontslag ongeldig en blijf je in dienst.
  • Wat moet je doen als je wordt ontslagen?
    Dat is afhankelijk van de manier waarop je ontslagen wordt. Ben je het bijvoorbeeld eens met je ontslag, misschien omdat je niet matcht met je werkgever? Lees dan ons artikel over ontslag met wederzijds goedvinden. Ben je het niet eens met je ontslag? Dan kun je het aanvechten via een schriftelijk bezwaar.
  • Wat zijn de gevolgen van ontslagen worden?
    Je verliest niet alleen je werk, maar komt misschien ook in financiële problemen. Lees daarom altijd goed wat je rechten zijn, zoals je recht op een uitkering of ontslagvergoeding.

Op deze pagina

Klaar om te solliciteren?

Heb je ondertussen genoeg inspiratie opgedaan? Ontdek onze vacatures en solliciteer direct online op jouw favoriet.