Wil jij 150% van je reguliere uurloon verdienen? Dat kan met een toeslag. Of sluit je het jaar liever knallend af met een dubbel salaris? Met een (eindejaars)bonus is dat niet onrealistisch. Natuurlijk krijg je zo’n toeslag of bonus niet zomaar, dus je bent vast benieuwd naar de kleine lettertjes. Die hebben wij voor je gelezen en hieronder overzichtelijk in een artikel verwerkt. Zo ontdek je bijvoorbeeld of je recht hebt op een onregelmatigheidstoeslag en of je een bonus kunt verwachten van je werkgever. En wat je daar dan van overhoudt, want we verklappen alvast dat je ook belasting over een bonus betaalt (en veel ook). Leuker nieuws lees je hieronder, dus waar wacht je nog op?
Wat is een toeslag?
Een toeslag is extra geld dat je verdient bovenop je salaris. Meestal krijg je een toeslag omdat je werkt op tijden waarop de meeste mensen vrij zijn, zoals ’s nachts, op zondag of op feestdagen. Zo kun je tot wel 200% van je basissalaris verdienen. Ook voor overwerk bestaat een toeslag. Hieronder gaan we dieper in op de verschillende soorten toeslagen.
Het is niet zo dat als je buiten kantoortijden werkt, je automatisch recht op toeslag hebt. In de retail is het bijvoorbeeld zo gangbaar dat winkels op koopavond open zijn, dat je doordeweeks tot 21:00 uur vaak geen toeslag krijgt. Je werkgever is niet wettelijk verplicht om toeslagen te betalen als je buiten kantoortijden werkt, tenzij er in je cao afspraken over zijn gemaakt.
Wat zijn toeslaguren?
Toeslaguren zijn de uren waarover je toeslag ontvangt. Concreet zijn dat dus de uren waarop je op onregelmatige tijden werkt of om een andere reden recht hebt op een toeslag. Op basis van dat aantal uren wordt berekend hoeveel je krijgt uitbetaald.
Welke toeslagen zijn er?
Er zijn verschillende situaties waarin je mogelijk een toeslag ontvangt. Bijvoorbeeld wanneer je op ongebruikelijke tijden werkt, een onregelmatig rooster hebt of hebt overgewerkt. We zetten de verschillende soorten toeslagen hieronder voor je op een rijtje.
Onregelmatigheidstoeslag
De onregelmatigheidstoeslag (ORT) komt het vaakst voor: je krijgt extra betaald omdat je buiten standaard (kantoor)tijden werkt. Er zijn verschillende situaties waarin dit het geval is, bijvoorbeeld bij nachtwerk en weekendwerk.
Nachttoeslag
Als je meer dan 1 uur werkt tussen 00:00 uur ’s nachts en 06:00 uur ’s ochtends, ontvang je mogelijk een nachttoeslag. Er zijn geen wettelijke afspraken over deze vergoeding gemaakt, dus je werkgever is niet verplicht om je extra te betalen voor nachtwerk. Toch is er in veel cao’s een goede regeling opgenomen voor een financiële compensatie voor werk op onregelmatige tijden, zeker in sectoren waarin het werk 24/7 doorgaat. Zo geldt er een riante ORT in de gehandicaptenzorg, die ervoor zorgt dat het personeel tussen 20:00 uur ’s avonds en 07:00 uur ’s ochtends een hoger loon verdient. Kijk in je cao of contract of ook jij recht hebt op een onregelmatigheidstoeslag.
Avondtoeslag
Een avondtoeslag komt minder vaak voor dan een nachttoeslag, omdat in veel sectoren ’s avonds werken niet (meer) als een uitzondering wordt gezien. En als je dan toch een onregelmatigheidstoeslag krijgt voor je avonddienst, is de hoogte daarvan vaak lager dan de nachttoeslag. Kijk in je cao of contract waar jij recht op hebt.
Weekendtoeslag
Of je recht hebt op een weekendtoeslag, hangt af van de sector waarin je werkt. In de horeca is het bijvoorbeeld heel gebruikelijk om in het weekend te werken, waardoor je voor deze diensten in principe geen extra financiële beloning krijgt. In de huidige supermarkt-cao is daarentegen een zondagtoeslag opgenomen van 100%. Omdat werken op zondag in de supermarkt alleen steeds gebruikelijker is, is het nog maar de vraag of deze toeslag in de nieuwe cao net zo hoog is.
Feestdagentoeslag
Een toeslag maakt werken op feestdagen een stuk aantrekkelijker. Door een extra vergoeding tot wel 100% van je uurloon bovenop je standaard salaris, lopen de verdiensten lekker op en vind je het waarschijnlijk een stuk minder erg dat je partner of vrienden die dag vrij zijn. Ook hier geldt echter dat je werkgever niet verplicht is om een onregelmatigheidstoeslag te betalen. Of jij een toeslag krijgt en hoe hoog die dan is, lees je in je cao of contract.
Consignatiedienst vergoeding
Tijdens een consignatiedienst moet je buiten werktijd standby staan voor je werk, bijvoorbeeld ’s avonds of in het weekend. Een vergoeding hiervoor is niet verplicht, maar wel gebruikelijk. Het soort vergoeding verschilt echter nogal. Zo kun je een vaste vergoeding krijgen per oproep of alleen voor het bereikbaar zijn, worden uitbetaald in vrije uren of een toeslag ontvangen als je aan het werk moet.
Ploegentoeslag
De ploegentoeslag wordt ook wel de toelage onregelmatige dienst (TOD) genoemd en is ook een onregelmatigheidstoeslag. Deze regeling is er als compensatie voor de nadelige gevolgen die een onregelmatig werkrooster met zich meebrengt. Een ploegentoeslag is niet verplicht, maar wel heel gebruikelijk. Daarbij geldt vaak: hoe onregelmatiger je rooster, hoe hoger de toeslag. Zo is de ploegentoeslag bij 2 ploegen procentueel lager dan bij 3 ploegen, en kun je bij een 5-ploegendienst de hoogste toeslag verwachten. Je kunt niet zomaar je ploegentoeslag berekenen, omdat de hoogte van de toeslag per werkgever kan verschillen. Voor de berekening heb je in ieder geval de toeslagenmatrix en het ploegenrooster nodig. De matrix, waarin je afleest op welke uren van welke dagen je welke toeslag krijgt, is vaak te vinden je cao.
Overwerktoeslag
Een overwerktoeslag is absoluut niet vanzelfsprekend. In veel sectoren is er weinig of niks geregeld over de uitbetaling van overuren, laat staan dat je extra betaald krijgt voor overwerk. Toch is er in een aantal cao’s een overwerktoeslag opgenomen. Dit houdt in dat als je meer dan een x-aantal uur per dag werkt, je een bepaald percentage aan overwerktoeslag over deze uren krijgt.
Wat is een bonus?
Een bonus is een niet-structurele beloning. Je krijgt deze vaak alleen bij goed presteren of als er bepaalde doelen zijn behaald. Een eindejaarsbonus of eindejaarsuitkering is strikt genomen dan ook geen bonus als deze beloning als een van de vaste secundaire arbeidsvoorwaarden in je contract is opgenomen. Ook toeslagen en onkostenvergoedingen zijn geen bonussen.
De werkgever bepaalt zelf of hij al dan niet een bonusregeling vastlegt en wat de voorwaarden en de hoogte van de bonus dan zijn. Een bonus wordt meestal toegekend op basis van prestaties, maar kan ook discretionair worden vastgesteld. Dit houdt in dat er vooraf geen meetbare maatstaven zijn vastgesteld.
Bonussen kunnen zowel individueel als collectief geregeld zijn. Er mag echter geen onderscheid worden gemaakt tussen werknemers. Een medewerker mag dus niet worden uitgesloten omdat hij of zij bijvoorbeeld parttime werkt of zwanger is.
Welke bonussen zijn er?
Er zijn grofweg twee soorten bonussen: individuele en collectieve.
Individuele bonussen
De prestatiebonus is de bekendste individuele bonus. Je krijgt deze bonus alleen als je het van te voren gestelde individuele target behaalt en bent daar helemaal zelf verantwoordelijk voor. In sommige functies, zoals verkoper en accountmanager, is het heel gebruikelijk om met targets te werken en worden de bonussen maandelijks uitgekeerd. Er kan ook op jaarbasis een doel worden gesteld.
De prestatiebonus is een voorbeeld van een prestatiebeloning. Hiermee stimuleren werkgevers werknemers om harder en gemotiveerder te werken. Andere voorbeelden van prestatiebeloningen zijn winstdeling, loonsverhoging of een cadeau.
Collectieve bonussen
- Een voorbeeld van een collectieve bonus is de teambonus. Deze verdien je samen met je team als je bijvoorbeeld een bepaald project goed en binnen de deadline hebt afgerond. De teambonus is dus ook een prestatiebonus.
- Ook winstdeling is een vorm van een collectieve bonus. Hierbij delen alle medewerkers aan het eind van het jaar mee in de winst van het bedrijf. Dit kan gaan om een vast bedrag of om een percentage van het brutoloon.
- De eindejaarsbonus of 13e maand is vaak in je contract opgenomen als vaste secundaire arbeidsvoorwaarde. Strikt genomen is deze beloning dan ook structureel, maar wordt vaak toch als bonus gezien omdat het een extraatje bovenop je salaris is.
Hoeveel belasting betaal je over een bonus?
Zo’n bonus is natuurlijk lekker meegenomen, maar reken je niet te snel rijk. Je betaalt namelijk meer belasting over een bonus dan over je maandelijkse loon. Dat heeft twee mogelijke redenen: het progressieve belastingstelsel en de loonheffingskorting. De bonus komt bovenop je reguliere loon en valt hierdoor altijd in de hoogste belastingschijf die op jou van toepassing is. En omdat een bonus een vorm van een bijzondere beloning is, geldt de loonheffingskorting hier niet. Hierdoor betaal je over een bonus meer belasting en houd je dus netto minder over.
Voorbeeld van een bonusregeling
Om af te sluiten geven we een voorbeeld van een bonusregeling dat je een beter beeld van zo’n bonus geeft. Het is aan de werkgever hoe hij de bonusregeling invult, maar om de regeling zo transparant en meetbaar mogelijk te houden, wordt vaak gekozen voor een vast bedrag, percentage of bepaalde staffels. Daarbij wordt vaak ook een periode afgesproken waarin de doelstellingen behaald moeten worden, want anders wordt de bonus na verloop van tijd een recht voor de werknemer. Een bonusregeling voorbeeld:
Winstpercentage | Bonuspercentage |
0-2% | 0,0% |
3-4% | 5,0% |
5-6% | 10,0% |
7-9% | 12,0% |
10-11% | 12,5% |
12-14% | 13,5% |
Vanaf 15% | 14,0% |
Zelf lekkere bonussen verdienen? Met een baan in bijvoorbeeld de sales zijn bonussen eerder de regel dan de uitzondering. Een onregelmatigheidstoeslag is in de zorg dan weer heel gangbaar.