Stel, je zoekt een nieuwe baan en leest een aantal vacatures door. Je scrolt naar de alinea met vaardigheden en competenties die de werkgever zoekt in hun werknemers. Eén daarvan is cognitieve vaardigheden. Je herkent de term, want het staat in bijna iedere vacature. Maar heel eerlijk? Je weet waarschijnlijk wel dat ‘cognitief’ iets met kennis te maken heeft. Toch is het onduidelijk wat de werkgever nou precies van je wilt.
Geen zorgen, je bent niet de enige die hiermee zit. In 2019 vond namelijk meer dan de helft van de werkzoekenden vacatureteksten te vaag. Dat komt onder andere door dit soort brede termen. Daarom helpt Jobbird duidelijkheid te scheppen. Lees verder om erachter te komen wat cognitieve vaardigheden zijn, hoe je deze ontwikkelt en hoe je ze aantoont in een sollicitatiebrief of sollicitatiegesprek.
Wat zijn cognitieve vaardigheden?
Om te weten wat jouw cognitieve vaardigheden zijn en hoe je ze moet ontwikkelen, is het belangrijk om eerst de term goed te begrijpen. Jobbird heeft daarom voor je uitgezocht wat ‘cognitief’ in de context van carrière betekent.
Voorbeelden cognitieve vaardigheden
Cognitieve vaardigheden hebben te maken met het vermogen om kennis op te nemen door onder andere te kijken en te luisteren. Daarnaast gaat het ook over het trekken van conclusies door logisch na te denken. Oftewel, het opnemen van nieuwe kennis, en het gebruiken van jouw gezonde verstand. Maar wat betekent dat nou precies? Hieronder sommen we een paar voorbeelden op:
- en goed kortetermijngeheugen;
- een goede focus;
- de aandacht kunnen verdelen;
- goed kunnen inschatten;
- goed kunnen beoordelen van de omgeving.
Maar, nu denk je waarschijnlijk, deze vaardigheden zijn toch voor elke baan belangrijk? Klopt helemaal, en dat is precies waarom zoveel vacatures cognitieve vaardigheden vermelden. Daarom is het slim om voor het solliciteren na te denken over wat deze vaardigheden betekenen in de context van jouw nieuwe baan. Dit brengt je al snel bij de term metacognitieve vaardigheden.
Wat zijn metacognitieve vaardigheden?
De schrijver van een vacaturetekst bedoelt met cognitieve vaardigheden meestal metacognitieve vaardigheden. Dit gaat net een stapje verder dan het opnemen van kennis en het gebruiken van het verstand. Metacognitie betekent namelijk letterlijk ‘het nadenken over het eigen denken’. Oftewel, je hebt controle over jouw eigen kennis, en het vermogen om dit te organiseren, sturen en controleren.
Voorbeelden metacognitieve vaardigheden
Wat betekent dit nou precies in de praktijk? We hebben het even op een rijtje gezet. Onder metacognitieve vaardigheden valt onder andere:
- het oriënteren op taken;
- het stellen van doelen;
- het plannen van jouw werk;
- systematisch werken;
- het monitoren van je werkproces;
- evalueren van het resultaat;
- zelfreflectie.
Deze vaardigheden pas je al een stuk makkelijker toe op een specifieke baan. Bedenk hoe goed jouw metacognitieve vaardigheden zijn ontwikkeld, en hoe jij ze kunt toepassen in de openstaande functie.
Het belang van cognitieve vaardigheden
Waarom is het zo belangrijk om goed ontwikkelde cognitieve vaardigheden te hebben? Heel simpel: als je kunt nadenken over jouw eigen kennis, ben je flexibel en leer je snel. Dat is voor iedere baan belangrijk. Het betekent dat je het nieuwe werk snel oppakt, kritisch bent op jezelf en jezelf verbetert als je de fout in gaat. Dit zorgt ervoor dat je efficiënt werkt. Ideaal natuurlijk voor jouw werkgever. Maar ook voor jezelf, want zo voel je je snel zeker over je werk en pas je je makkelijk aan in nieuwe situaties.
Hoe toon je cognitieve vaardigheden aan?
Nu je weet wat cognitieve vaardigheden precies zijn, is de volgende vraag natuurlijk hoe je deze vaardigheden kunt aantonen op jouw cv of in een sollicitatiegesprek. Op jouw cv kun je een lijst met competenties vermelden. Daarmee ziet de werkgever in één oogopslag waar jij goed in bent en welke kwaliteiten jij hebt. Hieronder vind je een aantal voorbeelden van cognitieve vaardigheden voor op jouw cv:
- plannen;
- doelmatig werken;
- prioriteiten stellen;
- logisch denken;
- analytisch vermogen;
- oplossingsgerichtheid;
- creativiteit;
- het hebben en/of gebruiken van zelfkennis;
- goed geheugen;
- doelgericht;
- evalueren.
Meer voorbeelden van competenties nodig? Op deze pagina vind je een uitgebreide lijst met competenties die je kunt gebruiken voor jouw cv of sollicitatiegesprek.
Sommige bedrijven laten potentiële werknemers naast een sollicitatiegesprek een assessment doen waarin onder andere hun cognitieve vaardigheden worden getoetst. Op deze manier toon je deze direct aan, in plaats van dat je erover vertelt. Krijg je een assessment? Dit soort tests vind je gemakkelijk online, dus je kunt ervoor oefenen.
De valkuilen
Het probleem met cognitieve vaardigheden zit ‘m in de vaagheid van de term. Het kan bijna alles betekenen wat met kennis te maken heeft. Daarom is het verleidelijk om jouw eigen cognitieve vaardigheden breed, en daarmee onduidelijk, te omschrijven. Probeer dit te voorkomen. Benoem in plaats daarvan specifieke persoonlijke vaardigheden gerelateerd aan (het gebruiken van) kennis. Ben je bijvoorbeeld goed in het onthouden van en werken met cijfers? Vermeld het. Kun jij tijdens een werkdag goed jouw tijd verdelen onder verschillende taken? Prima, maar noem daarbij wel een concreet voorbeeld. Zoals die keer dat je bij jouw vorige baan alle onafgewerkte projecten rustig hebt afgewerkt voor de deadlines, door elke dag te plannen qua uren en taken.
Laat los dat je het over cognitieve vaardigheden moet hebben, en focus in plaats daarvan op het benoemen van goede eigenschappen en specifieke talenten. Aan de andere kant is het ook belangrijk om minder goede punten van jezelf te benoemen op cognitief gebied. Dan is het eerlijk en minder geforceerd, en krijgt de werkgever meteen een duidelijker beeld van wat voor persoon zij voor zich hebben.
5 tips om jouw cognitieve vaardigheden te stimuleren
Jouw cognitieve vaardigheden hebben sterk te maken met de ontwikkeling van je brein, waardoor niet alles meer aan te leren is als je al volwassen bent. Maar gelukkig zijn er wel verschillende manieren om jouw cognitieve vaardigheden op peil te houden. Hieronder vind je onze tips.
Tip 1: Leer een nieuwe taal
Heb jij een talenknobbel en vind je het tof om nieuwe dingen te leren? Het is een goed idee om jouw vrije dag te besteden aan het leren van een nieuwe taal. Dit geeft een boost voor jouw cognitieve vaardigheden en het staat ook nog eens mooi op je cv. Win-win, dus.
Tip 2: Pak eens een boek
We snappen het: lekker op de bank Netflixen na een intensieve werkdag is verleidelijk. Maar wist je dat een boek lezen net zo ontspannend is? En een stuk beter voor je cognitie dan een serie kijken. Dan hoef je trouwens echt geen zware literatuur te lezen. Die nieuwe thriller van Stephen King is ook prima. Goed voor je fantasie, visuele vaardigheden en natuurlijk voor je woordenschat.
Tip 3: Spelletjes die jouw brein stimuleren
Houd je van spelletjes? Kies dan eens voor iets wat goed is voor jouw cognitieve vaardigheden. Daarbij kun je denken aan schaken, puzzelen (of dat nou een sudoku of een legpuzzel is), of een kaartspel. Leuk én goed voor je brein.
Tip 4: Houd een vast slaapritme aan
Klinkt waarschijnlijk logisch, maar het is echt belangrijk om op een vaste tijd naar bed te gaan. Dan geef je jouw brein de rust die het nodig heeft en ga je de volgende ochtend fris aan de slag. Het liefst houd je dit ritme op jouw vrije dagen ook vast. Lastig? Snappen we. Zolang je het niet te vaak te laat maakt, is er geen probleem.
Tip 5: Vergeet je dagelijkse beweging niet
Nog zo’n inkoppertje, maar je kunt het niet vaak genoeg horen: bewegen is belangrijk. Ongeveer een half uurtje per dag is voldoende, maar meer kan natuurlijk nooit kwaad. Bij voorkeur beweeg je buiten, want dan krijg je meteen je dosis frisse lucht binnen. Dus haal die hardloop- of wandelschoenen uit de kast en berg ze niet meer op.
Wil je meer lezen over andere vaardigheden, bekijk dan ook onze pagina’s over communicatieve vaardigheden, didactische vaardigheden en sociale vaardigheden. Zo ben je helemaal voorbereid op het opknappen van jouw cv of jouw aankomende sollicitatiegesprek.